VOOR OUDERS

Als je als ouder merkt dat je kind wordt gepest, wil je graag iets kunnen doen

Op onze website is volop informatie over pesten te lezen en natuurlijk wat jij als ouder kan doen voor je kind!
In het informatie blok Alles over pesten kan je nog meer informatie vinden over bijvoorbeeld de gevolgen van pesten.

Pesten of plagen?

Lang niet alle kinderen pesten bewust. Soms hebben kinderen echt niet in de gaten wat ze een ander aandoen.

Waarom pesten kinderen?

Dat is eigenlijk een vraag die moeilijk te beantwoorden is. Meestal pesten kinderen om zich ’groot en machtig’ te voelen. Vaak weten ze zelf niet goed waarom ze precies pesten. Soms ook pesten ze om op te vallen, zo van: zie je mij wel, een vorm van aandacht zoeken eigenlijk.

Dit zijn echter processen die meestal ongemerkt verlopen. Er is waarschijnlijk geen kind die gaat pesten met als bewuste reden om eens een keertje aandacht te krijgen. Pesten kan zelfs een uiting zijn van mentale of emotionele nood. Bijvoorbeeld als de pester zelf kwetsbaar is, maar dat heel erg vindt. En om die reden een ander kind (die in zijn of haar ogen kwetsbaar is) gaat pesten.

Het kan ook zijn dat een kind op school de naam ‘pestkop’ heeft en zich daar dan ook naar blijft gedragen, het lijkt dan een soort automatisme. Een kind dat zo vaak op zijn kop krijgt, kan het idee op vatten om ‘ze’ dan ook een echte reden te geven en vanuit dit standpunt gaat dit kind een willekeurig ander kind pesten.

Wat ook vaak voorkomt is dat kinderen die gepest zijn, in een andere situatie (andere klas, andere school) zelf gaan pesten. Een logische gedachtegang: als ik zelf iemand pest, zal ik in ieder geval niet weer de klos zijn! Terwijl deze kinderen als geen ander weten hoeveel pijn ze het slachtoffer doen. Maar toch kunnen ze er niet mee stoppen om de doodeenvoudige reden dat ze doodsbang zijn om zelf weer het gepeste kind, het slachtoffer, te worden.
Dan kan het bijvoorbeeld ook nog zo zijn dat de kinderen die pesten thuis problemen hebben. Ze zoeken dan als het ware een uitweg om zich te ontladen.

Maar waarom kinderen ook pesten, welke zwaarwegende redenen er ook zijn: Pesten is nooit goed te praten! Er kunnen wel verzachtende omstandigheden zijn en dat is dan ook een reden om ook met de pester te praten om achter zijn of haar motieven te komen. En ook de pester zal baat hebben bij therapie, begeleiding of training om hem of haar op een goede manier te leren emoties te uiten. Begeleiding kan ook nodig zijn om te leren ander gedrag aan te wenden. Soms weten kinderen gewoon niet dat ze zich ook op een andere manier kunnen gedragen.

Waarom wordt mijn kind gepest?

Daar kunnen we eigenlijk heel duidelijk in zijn: er is namelijk geen reden!! Want je kunt gepest worden:

• Als je dik bent, maar ook als je dun bent.
• Als je heel goed kunt leren, maar ook als je helemaal niet goed kunt leren.
• Als je verlegen bent, maar ook als je voor jezelf op komt.
• Als je altijd gekleed bent naar de laatste mode, maar ook als je juist andere kleren draagt.
• Als je stottert, maar ook als je bekakt praat.
• Als je ouders rijk zijn, maar ook als ze arm zijn.

Zoals je ziet aantal deze tegenstellingen (en we kunnen de lijst veel langer maken) maakt het niet uit wie je bent of wat je doet. Het is helaas zo dat de pesters een slachtoffer nodig hebben en jouw kind was er op dat moment. Dus de schuld ligt niet bij jouw kind! De schuld ligt altijd bij de pesters en de helpers van de pesters.

Onderliggende oorzaken

Vaak is er bij het ontstaan van pesten sprake van een complexe situatie. Een deel daarvan is gemakkelijk traceerbaar en zichtbaar. Maar er is ook een onzichtbaar stuk dat zich lastiger in kaart laat brengen.
Pesten is dus meer dan een structureel conflict tussen de pester en de gepeste. Er zijn veel factoren die kunnen meespelen in het ontstaan van de onrust en het uiteindelijke structurele pesten.
Meestal is pesten een groepsprobleem. Hierbij mag niet onder het tapijt worden geveegd dat de aan de groep verbonden leerkracht, ook onderdeel is van de groep en dus van het pestprobleem.
Omstandigheden, zoals een verhuizing of een sterfgeval in de groep of de klas kunnen voor onrust zorgen en daarbij een voedingsbodem zijn tot pesten. Daarnaast spelen er misschien zaken mee die in het verleden zijn gebeurd en niet zijn vergeten.

Welke signalen kan een kind geven dat gepest wordt?

Pesten kan het leven van het slachtoffer helemaal overhoopgooien. Kinderen die gepest worden, schamen zich vaak en durven er niet goed met anderen over te praten. Zelfs niet met hun ouders. Soms is uit signalen op te maken dat er iets aan de hand is.

Mogelijke signalen zijn:

• Het kind heeft angst om naar school te gaan
• Heeft weinig of geen vrienden
• Vervalt in vroeger gedrag zoals weer in bed plassen of weer gaan duimen
• Heeft last van concentratiestoornissen, waardoor de schoolprestaties achteruitgaan
• Heeft vaak geen eetlust
• Ze kunnen ineens veel ruzie gaan maken thuis
• Zomaar en regelmatig huilen om niets
• Het kind heeft last hebben van buikpijn, hoofdpijn, misselijkheid
• Hij/zij komt thuis uit school met kapotte kleren en beschadigde boeken
• Het kind heeft verdacht vaak kneuzingen, verwondingen en blauwe plekken
• Hij/zij wordt niet uitgenodigd voor feestjes!
• Het kind fietst alleen naar school
• Slaapt onrustig en droomt naar
• Vraagt of steelt geld van de familie
• Het kind neemt geen vrienden (meer) mee naar huis
• Extra signalen bij online pesten:
• Gespannen zijn bij het ontvangen van een berichtje of e-mail
• Geheimhouden en/of afschermen van online activiteiten
• Ineens verdwijnen van sociale media

Wat kun je als ouder doen als je kind wordt gepest?

Wees stil en luister naar het verhaal van je kind.
Neem je kind serieus! Luister, en stel zoveel mogelijk vragen, om erachter te komen wat er precies is gebeurd. Is er sprake van pesten of gaat over een eenmalig incident? Luister zonder te oordelen. Als je bijvoorbeeld zegt: ‘Pesten hoort bij het leven en je moet maar van je af bijten’! Dan heeft je kind hier weinig aan. Als hij/zij dit zelf zou kunnen, dan had je kind dit al gedaan. Het nadeel van zo’n reactie is dat je kind bij een volgende keer niet makkelijk meer om hulp durft te vragen.

Welke vragen kun je stellen:

• Hoe lang word je al gepest?
• Wie weten er al dat je wordt gepest?
• Wie zijn er bij het pesten betrokken?
• Worden er meer kinderen gepest door dezelfde pester?
• Weet je kind de reden van het pesten?
• Vraagt aan je kind wat het al gedaan heeft om het pesten te stoppen
• Heeft iemand je kind geholpen
• Wees er gewoon voor je kind. Laat merken dat je achter je kind staat en dat je je kind voor de volle 100% vertrouwt en gelooft.

Samen naar oplossingen zoeken

Kom niet meteen zelf met oplossingen. Probeer samen met je kind naar mogelijke oplossingen te zoeken. Wat denk je kind dat er moet gebeuren om het pesten te stoppen? Van hieruit kunnen jullie samen gaan bedenken wat je zoal kunt gaan doen.

Mogelijke oplossingen kunnen zijn:

• Kijk op de website van school wat het anti-pest beleid is (dat helpt om voorbereid in gesprek te gaan met de leerkracht)
• Een gesprek op school en vraag welke stappen zij gaan zetten
• Blijf in gesprek met school
• Als je het zelfbeeld of zelfvertrouwen van je kind schade heeft opgelopen, kan je overwegen om professionele hulp te zoeken
• Boeken lezen over dit onderwerp en/of bijvoorbeeld samen films bekijken over pesten.
• Blijf in gesprek met je kind, geef eventueel adviezen wat je kind zou kunnen doen of zeggen tegen de pester(s)

‘Doe-dingen’

• Laat je kind tekenen wat het heeft meegemaakt, of laat hem of haar het opschrijven
• Geef je kind een schriftje of dagboek, dat is vaak een goede uitlaatklep
• Ook een sport kan wonderen doen en dan niet alleen een verdedigingssport. De meeste sporten zijn goed als uitlaatklep
• Laat alle mensen die iets voor je kind betekenen (vader, moeder, opa’s en oma’s, speciale tante, vrienden, de lieve buurtjes) drie goede kwaliteiten/eigenschappen op schrijven van je kind. Het is fijn te horen wat er allemaal goed is aan je. Het zelfvertrouwen krijgt dan de kans om te groeien. Misschien zijn er kwaliteiten bij die je kind kunnen helpen bij het omgaan met de pester
• Rollenspellen: doe in een rollenspel bijvoorbeeld voor hoe je kind op verschillende manieren kan reageren op de pester(s)